Vento e chuvia

Volvo despois dunha ausencia de caseque un mes, porque ás veces a realidade non nos deixa tempo para a imaxinación, ou forzas para deixarnos levar por ela. De todos os xeitos, na primeira entrada do Blog comentei que ía falar da minha experiencia como escritor en lingua galega, en primeira persoa, e as veces dame medo adicarlle todo o meu tempo creativo a este blog. Porque como dixo Picasso, as musas tenhen que atoparte a traballar.

O título do blog non se refire a este tempo alporizado que temos tanto no meu pais de adopción (inundado por moitas partes) como na nosa Galiza, onde moita xente está farta  de tanto vento e chuvia. O título fala do (afortunadamente exitoso)  libro do mesmo nome escrito por Manuel Gago e ilustrado por Manel Cráneo. Tenho que dicir que de rapaz devecía por un libro como ise, aínda que máis vale tarde ca nunca.

É moi positivo que os rapaces tenhan un xeito atractivo de aprender historia da man dun experto. Que alguén que participa en moitos proxectos de recuperación e catalogación do patrimonio tenha tamén a creatividade de contar isa historia, soterrada, agardando o seu momento.  Como os devanceiros dos que falaba Risco no seu conto A trabe de ouro e a trabe de alquitrán. Dar voz a todas esas forzas da natureza que adoraban os nosos antecesores. Non só as grandes forzas da natureza, senón eses xenios locais, esas deidades menores que bendecían unha terra concreta, como un regato ou unha fraga. Ise espirito calado mais contundente que semella xogar connosco, ás veces ao noso favor, outras en contra nosa. Esa relixión animista, de natureza viva e con vontade que os galegos se cadra nunca deixamos de practicar. Ise animismo deplorado nos seus sermóns por San Martín Dumiense no século VI da nosa era, porque os  galegos daquel tempo aínda  adoraban fontes,  pedras e árbores. Mantiñan o espírito pagano irredento por baixo da coda cristiana.

Hai poucas semanas volvín a Galiza despois de caseque sete meses de distancia, os primeiros e complicados meses asentando en Inglaterra, botando raíces, atopando o meu lugar. Entre as cousas que fixen, aparte de pasar tempo coa familia e amigos e descansar, comprei o libro e quedei abraiado coa calidade das ilustracións, pero tamén co xeito en que Manuel Gago fai que semelle doado escribir sobre mitoloxía galaica prerromana. Como as historias deses deuses doutrora semella tan connatural á nosa terra. Mesturando as criaturas mitolóxicas cos pobos que históricamente poboaron este recuncho noso.

 E quen non sinte no fondo a sua presenza na grandeza das fragas do Eume, gardando o Dolmen de Dombate o na teima dos monxes que sementaron a máxica Ribeira Sacra de mosteiros e igrexas?

Ademáis, a parte creativa parte sempre de evidencias científicas como aras, esculturas ou inscripcións atopadas tanto  en Galiza como no norte de Portugal. Gago da voz a eses guerreiros de pedra que ollan para nós con ollada feroz (ou mesmo sen cabeza). Deuses e deusas con nomes rotundos e sonoros como Reue, Bandue, Cossue, Nauia, Lugoue, Poemana ou Bormánico, entre outros.

Pareceume moi interesante unha anécdota sobre o proceso creativo que o propio Manel Gago colgou en redes sociais onde ten perfil. Contou que descubriu a imaxe dun deses deuses nunha igrexa do norte de Portugal onde acaba de aparecer unha representación de pedra agochada durante séculos nunha igrexa. Como o sorprendeu a forza desa imaxe.

Gustoume o que comentou Gago de que a orixe destes contos están nos que el lle contaba ao seu irmán sendo cativos. Como en certo xeito escribiu as historias que lle interesaban como lector. Por sorte parecen interesar a moita máis xente. Alegro moito de que este proxecto tenha sido un éxito dende o comezo. Dende a súa multitudinaria presentación na Igrexa da Universidade en Compostela (con actores caracterizados das deidades protagonistas) ata as máis modestas presentacións en vilas galegas. É unha boa nova que un proxecto editorial en galego esgote a primeira edición tan rápido como o fixo este libro. É positivo que ademáis sexa material dirixido a rapaces, que deste xeito collen hábito lector neste mundo audiovisual de noso. E o máis importante, que dea a conhecer tanto a rapaces como a adultos unha parte esencial da nosa historia. A cultura castreña está no celme da nosa cultura. Despóis pasaron outros pobos que foron deixando a súa pegada, pero o substrato, o alicerce da nosa cultura (mesmo influíndo na nosa lingua romance) é a cultura desde homes e mulleres que os románs presentaban como terribles e teimudos guerreiros de hábitos toscos.